Ekonomim’den Ferda Besli bugün köşesinde “karşılıksız kalan çeklerin tutarının hızla yükseldiğini” konusundan bahsetti. Besli’nin “Karşılıksız çek oranı artıyor” konusunu yazdığı yazısı;
Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre bankalara ibraz edilen çek adedi hızla düşerken karşılıksız kalan çeklerin tutarı hızla yükselmektedir. TBB verilerinin son bir yılını analiz ettik. 1 yıl önce yüzde 1,04 olan karşılıksız çek oranı iki katına çıkarak yüzde 2,07’e ulaşmıştır. Son bir yılda 5.2 trilyon TL çek bankalara ibraz edilirken bunların 76.6 milyar TL’si karşılıksız oldu. 2023’ün ilk iki ayında toplam 1,8 milyar TL senet protesto olurken bu yılın ilk iki ayında ise toplam 4,4 milyar TL senet protesto oldu ve artış oranı yüzde 148.
Enflasyon ile mücadelede TCMB tarafından uygulanan sıkı para politikası sonucunda artan politika ve piyasa faizlerinin olumsuz etkilerinin şirketlerin nakit akışında sıkışıklığa yol açacağı kesin. Kamu ve maliye politikalarında yapılacak olan ek düzenlemelerin etkisi ile piyasalar epey zorlanacak görünüyor. Bir yandan iç talepte beklenen zayıflama, bir yandan bankaların kredi politikalarında sıkılaştırma şirketlerin nakit akış dengesini bozacak. Bir yandan da müşterilerden alınan çeklerin karşılıksız çıkması durumu biraz daha ağırlaştıracak.
Kredi faizleri biraz daha yükseldi. TCMB verilerine göre geçen hafta yüzde 69 oldu. Üzerine BSMV ve banka komisyonunu eklediğinizde efektif faiz yüzde 80 seviyelerinde. Önümüzdeki bir yıl içinde enflasyonun piyasa beklentilerine göre yüzde 35,17 olacağını varsayar isek yüzde 45 reel faizi şirketlerin ödemesi mümkün değil. Tarihi dip seviyelerde olan sorunlu kredi oranının (NPL) tekrar yükselişe geçeceğini bekliyoruz.
Sonuç olarak, işler yavaşlıyor ve piyasada keşide edilen çekler adet ve tutar olarak azalırken karşılıksız oranı hem çeklerde hem senette artıyor. Risk yönetimi öne çıkıyor.
patronlardunyasi.com